Temidden van de rijkdom aan legenden die het Jodendom kent is er een die mij persoonlijk altijd diep raakt: die van de 36 Rechtvaardigen.
De herkomst van de legende is niet helemaal duidelijk, want zoals de meeste legenden een neerslag zijn van verschillende oudere tradities is dat ook hier het geval.
Maar in een tractaat uit de Talmoed uit de 4de eeuw A.D. is het eerst sprake van "er zijn niet minder dan 36 rechtvaardigen in de wereld die de 'Shechina' , de goddelijke geest hebben ontvangen."
Zij zijn de pilaren waarop de wereld rust.
Wanneer er maar één wegvalt wordt het evenwicht verstoord, en kan het kwaad z'n gang gaan. Kan God op een gegeven moment geen 36 rechtvaardigen meer vinden, dan vergaat de wereld.
Wie die 36 Rechtvaardigen - in de Ashkenazische (Oost Europese)traditie 'Lamedvavniks' genoemd - op een zeker moment in de geschiedenis zíjn, weet niemand. Niet iedere Tsaddik (wijze) weet het van zichzelf, en de omgeving heeft soms vermoedens, soms ook niet.
Numerieke waarden van de letters spelen een grote rol in de joodse mystiek.
Het woord Lamedvavnik komt van de Hebreeuwse letters Lamed en Wav , die samen de getalswaarde 36 hebben. Ook heeft het woord 'Chai' , leven, een getalwaarde van 18. Het getal 36 is in dit verband 'overvloedig leven'.
In de traditie worden de Rechtvaardigen ook vaak 'Tsaddikim Nistarim' genoemd: verborgen wijzen.
Bijbelvasten onder ons kennen misschien het zo prachtig menselijke Genesisverhaal van Abraham die bij God pleit voor het behoud van Sodom (Gen.18; 22-33): "als er nu 50 rechtvaardigen zijn God, 30, 20, 10....
In die geest moeten we de legende van de 36 rechtvaardigen zien.
Hun werkelijke opdracht is die van rechtvaardiging van de schepping in de ogen van God, die door ons vaak diep moet worden teleurgesteld.
De Tsaddikim, de pijlers die ons behoud dragen, kennen elkaar niet. Het is geen clubje of genootschap.
Juist het feit dat ze niet herkend en soms miskend worden, en hun bijzondere weg uit eigen beweging gaan, maakt dat zij waarlijk Rechtvaardigen zijn, aangeraakt door de Shechina, maar met menselijke proporties. Want wat is de kunst van een rechtvaardig leven als je weg al door God is uitgestippeld en er geen keuzes meer zijn.
Natuurlijk is er een groot aantal volksverhalen ontstaan rond deze bijzondere legende, die vrijwel altijd draaien om een eenvoudige boerenknecht of een andere onwaarschijnlijke figuur, soms niet eens erg vroom, die diepe indruk maakt op zijn omgeving. Dan rijst het vermoeden ....
Een van de meest indrukwekkende boeken die ik ken is geplooid rond het thema van de 36 Rechtvaardigen, al laat de schrijver ze hier uit één geslacht voortkomen, wat niet conform de overlevering is.
Lees het, als u wilt: De laatste der Rechtvaardigen, van André Schwartz-Bart, een Zwitsers joodse schrijver. Antiquarisch makkelijk te vinden.
De herkomst van de legende is niet helemaal duidelijk, want zoals de meeste legenden een neerslag zijn van verschillende oudere tradities is dat ook hier het geval.
Maar in een tractaat uit de Talmoed uit de 4de eeuw A.D. is het eerst sprake van "er zijn niet minder dan 36 rechtvaardigen in de wereld die de 'Shechina' , de goddelijke geest hebben ontvangen."
Zij zijn de pilaren waarop de wereld rust.
Wanneer er maar één wegvalt wordt het evenwicht verstoord, en kan het kwaad z'n gang gaan. Kan God op een gegeven moment geen 36 rechtvaardigen meer vinden, dan vergaat de wereld.
Wie die 36 Rechtvaardigen - in de Ashkenazische (Oost Europese)traditie 'Lamedvavniks' genoemd - op een zeker moment in de geschiedenis zíjn, weet niemand. Niet iedere Tsaddik (wijze) weet het van zichzelf, en de omgeving heeft soms vermoedens, soms ook niet.
Numerieke waarden van de letters spelen een grote rol in de joodse mystiek.
Het woord Lamedvavnik komt van de Hebreeuwse letters Lamed en Wav , die samen de getalswaarde 36 hebben. Ook heeft het woord 'Chai' , leven, een getalwaarde van 18. Het getal 36 is in dit verband 'overvloedig leven'.
In de traditie worden de Rechtvaardigen ook vaak 'Tsaddikim Nistarim' genoemd: verborgen wijzen.
Bijbelvasten onder ons kennen misschien het zo prachtig menselijke Genesisverhaal van Abraham die bij God pleit voor het behoud van Sodom (Gen.18; 22-33): "als er nu 50 rechtvaardigen zijn God, 30, 20, 10....
In die geest moeten we de legende van de 36 rechtvaardigen zien.
Hun werkelijke opdracht is die van rechtvaardiging van de schepping in de ogen van God, die door ons vaak diep moet worden teleurgesteld.
De Tsaddikim, de pijlers die ons behoud dragen, kennen elkaar niet. Het is geen clubje of genootschap.
Juist het feit dat ze niet herkend en soms miskend worden, en hun bijzondere weg uit eigen beweging gaan, maakt dat zij waarlijk Rechtvaardigen zijn, aangeraakt door de Shechina, maar met menselijke proporties. Want wat is de kunst van een rechtvaardig leven als je weg al door God is uitgestippeld en er geen keuzes meer zijn.
Natuurlijk is er een groot aantal volksverhalen ontstaan rond deze bijzondere legende, die vrijwel altijd draaien om een eenvoudige boerenknecht of een andere onwaarschijnlijke figuur, soms niet eens erg vroom, die diepe indruk maakt op zijn omgeving. Dan rijst het vermoeden ....
Een van de meest indrukwekkende boeken die ik ken is geplooid rond het thema van de 36 Rechtvaardigen, al laat de schrijver ze hier uit één geslacht voortkomen, wat niet conform de overlevering is.
Lees het, als u wilt: De laatste der Rechtvaardigen, van André Schwartz-Bart, een Zwitsers joodse schrijver. Antiquarisch makkelijk te vinden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten