KOMBOLOI

Wat is het toch wonderlijk dat zoveel dingen interessant worden op het moment dat je je er echt in gaat verdiepen. Dat geldt zeker voor alles wat te maken heeft met esoterische gebruiken, voorwerpen, tradities en hun relatie tot de mensen voor wie ze betekenis hebben.
Zo is het ook met de zg. 'Komboloia'
Misschien ben jewel eens in Griekenland geweest en zijn je daar de stalletjes met kralensnoeren opgevallen, in alle kleuren en maten en een enorme variëteit aan materiaal. Misschien kent u iemand die er een heeft meegenomen als souvenir, of hebt u zelf de verleiding niet kunnen weerstaan.

Wat is een komboloi?
In tegenstelling tot een gebedssnoer heeft een komboloi geen religieuze betekenis; hij is er niet als houvast voor het gebed, zoals bijvoorbeeld de Mala van het Hindoeïsme of de Rozenkrans in het Christendom.
Niettemin is het snoer kralen van grote betekenis voor de drager.
De komboloi , een woord dat niets anders betekent dan 'aaneengeregen kralen', wordt ook wel 'worry beads' - zorgen kralen - genoemd.
Veel Grieken dragen hem in hun zak, en hij komt tevoorschijn op momenten van rust of tijdens een gesprek, wanneer de vingers wat te doen willen hebben.

Traditioneel werden komboloia gemaakt van amber. Amber is versteende hars van bomen die miljoenen jaren geleden in de aarde wortelden; een levend en prachtig materiaal met warme tinten geel, oranje en bruin. Om het te bewerken is vakmanschap vereist, een techniek die in het verleden van vader op zoon overging. Elke kraal werd met de hand gemaakt, met grote zorg en liefde. Antieke komboloia zijn dan ook heel kostbaar. Niets ging bij de productie verloren, en in latere tijd bedacht men technieken om ook het vijlsel van het kostbare amber, gemengd met andere harssoorten weer te gebruiken voor het fabriceren van nieuwe kralen. Tegenwoordig worden komboloia van diverse materialen gemaakt die goedkoper maar ook minder mooi zijn. De komboloi-kenner verafschuwt komboloia die niet van warm, natuurlijk materiaal gemaakt zijn, en voor de toeristenindustrie van plastic en metalen kralen heeft hij geen goed woord over.
Behalve het uiterlijk is ook het 'gevoel' en de 'muziek' van de kralen voor de bezitter van het grootste belang. Op grond van die eigenschappen kiest men zijn persoonlijke komboloi, zoals men een vriend kiest.

De komboloi heeft, in tegenstelling tot gebedssnoeren, geen vast aantal kralen, maar het aantal is altijd oneven, vanwege de symmetrie: de middelste kraal is een houvast waaraan de komboloi rondgedraaid kan worden.
De kralen sluiten niet aan: een ruimte van 4 vingers breed maakt het mogelijk om het koord te manipuleren en de kralen te laten klinken.
De twee rijen kralen komen traditioneel samen in een grotere kraal die 'de priester' wordt genoemd, maar soms ook in een kwast of enkele kralen.

De Komboloi is oud. Waarschijnlijk ouder dan de meeste gebeds- snoeren. Mensen hebben nou eenmaal behoefte aan 'iets om aan te pakken' . De komboloi voorziet in een oer-menselijk verlangen naar houvast, iets vertrouwds dat er altijd is en waar altijd op teruggevallen kan worden.
Komboloia gaan een leven lang mee, en soms worden mensen met hun dierbare snoer begraven. Je komboloi kwijtraken is voor traditionele Grieken niets minder dan een ramp.

En daarmee zitten we dan op het esoterische vlak, want voor een psychometrist moet zo'n komboloi een schatkamer aan indrukken opleveren.
Het geluk en het verdriet van een mensenleven is diep in de kralen gedrongen.
De komboloi is veel méér dan een stel kralen aan een touwtje: het is een vriend, een vertrouweling, een stuk van iemands leven. De traditionele komboloi bezitter zal hem nooit uit handen geven; de magie van het voorwerp en de strikt persoonlijke waarde zou daardoor worden aangetast.
De komboloi kan wel van vader op zoon overgaan, als een ketting die de generaties verbindt.
Wat een prachtige symboliek!