zaterdag 24 juli 2010

OMGEDRAAID

Wetenschappers, en mensen die de wetenschap als hun ijkpunt, richtlijn en vraagbaak nemen, komen vaak met verklaringen voor buitengewone geestestoestanden.
Het is hier niet de bedoeling om al die verklaringen over één kam te scheren en wetenschappers op een hoop te gooien. Dat zou buitengewoon dom en kwalijk zijn. Er zijn veel integere wetenschappers die goed onderzoek doen en openstaan voor meerdere verklaringen. Het is ook beslist niet zo dat elke rationele verklaring per definitie onjuist is. Er zíjn mensen die zich dingen inbeelden of ergens een slaatje uit proberen te slaan, en er zíjn psychiatrische of somatische kwalen die bijzondere geestelijke toestanden teweeg kunnen brengen.
Maar daarover later.
Eerst een paar rationalisaties op een rijtje, zoals ze in de literatuur voorkomen.

Een beetje eenzijdig en ongenuanceerd, maar dat is 'for the sake of argument'.

Een Bijna Dood Ervaring is:
a: zuurstofgebrek in de hersenen, of
b. morfine of iets anders dat mooie visioenen geeft, of
c. een herbeleving van de geboorte, waarbij dan de 'tunnel' staat voor het geboortekanaal.

De 'Out of Body Experience', of de astrale belevenis is:
een illusie. Prikkel een bepaald hersengebied, zet een speciale helm op met electroden, en je hebt de ervaring dat je zweeft.

Het zien/horen/voelen van overledenen is:
een hallucinatie ingegeven door verdriet of wensgedachten, of mediamiek bedrog.

Een mystieke ervaring is:
1. de illusie van een waarschijnlijke lijder aan epilepsie van de temporale kwab van de hersenen.

Reïncarnatieherinneringen zijn:
1. fantasie
2. cryptomnesie: verborgen herinnering.

Een poltergeist is:
de vernielzucht van een gestoorde puber

Remote Viewing/Helderziendheid is:
een slag in de lucht

Psychokinese is:
boerenbedrog, een goocheltruc

Stemmen horen is:
gekte

Dieren een paranormaal aanvoelingsvermogen toedichten is:
de wensgedachte van eigenaars van huisdieren die van hun dier een mens willen maken.

Dit lijstje kan nog met de nodige punten worden uitgebreid, maar dat heeft weinig zin.
Waar het me eigenlijk om gaat is dat er voor alles altijd een argument te bedenken is, voor - of tegen.
Ieder verschijnsel uit het hele brede veld van de parapsychologie is onderhevig aan interpretatie. En interpreteren doet men vanuit zijn eigen vakgebied. Vanuit het eigen geloof. Vanuit de eigen angst. Vanuit de eigen beperking.
Van wérkelijke bewijzen in het onderzoek naar paranormale verschijnselen kan alleen sprake zijn als objectieve apparatuur die bewijzen levert. En dat is nou eenmaal in de meeste gevallen onmogelijk.
Al het andere, subjectieve, is aanvechtbaar, en zal dat altijd blijven.

Maar ik wil hier nog een paar noties inbrengen die mij persoonlijk bezighouden.
Neem nu zoiets als 'Temporal Lobe Epilepsie' - epilepsie van de temporaalkwab. Mensen met mystieke of religieuze ervaringen zouden daar, volgens een gangbare theorie, aan lijden.
Mij treft dit om twee redenen: gezien de grote hoeveelheid mensen die religieuze en mystieke 'verlichtingservaringen' hebben (gehad) kunnen we ons terecht afvragen hoe algemeen nou net díe vorm van epilepsie zou moeten zijn om in al die gevallen de verklaring te leveren. Bovendien: van al die gevallen in het verleden kunnen we zoiets van z'n levensdagen nooit meer achterhalen, en een handjevol mensen dat nu onderzocht kan worden, levert toch nauwelijks onweerlegbaar bewijs voor al die gevallen waar de religieuze wereldgeschiedenis door gevormd is.
Dan is daar meteen de vraag hoe ervaringen ontstaan die niet op die manier verklaard kunnen worden.
Vervolgens kunnen we ons afvragen wat dat dan eigenlijk zegt over die ervaring. Is hij alleen 'echt' als de ervaarder geen epilepsie heeft? Of is hij in geen van beide gevallen 'echt', en alleen een product van onze vruchtbare fantasie?
Zelf heb ik ooit een mystieke ervaring gehad, en ik kan u verzekeren dat die echt was, en dat ik heel beslist niet aan epilepsie lijd.

Ander voorbeeld:
Er is een oogkwaal die luistert naar de naam 'Bonnet-Syndroom' . Veel oudere mensen hebben er last van. In medische termen heet dat 'macula degeneratie' . De macula is een lichaam aan de achterklant van de oogbol. Lijders aan het syndroom van Bonnet gaan slecht zien. Maar in andere opzichten zien ze prima. Ze zien namelijk de wonderlijkste wezens rondlopen, in hun kamer, op straat, over de tafel. Sprookjesfiguren, dieren, kleine mensjes.

En het wonderlijke is dat iedere lijder aan deze kwaal soortgelijke beelden ziet.
Wetenschappers hebben een verklaring: wie slechter gaat zien krijgt last van hersenen die ondervoed raken.
Wat doen dan die slimme hersenen van ons: die maken hun eigen beelden.
Verklaard.
Niks daarvan. Want mensen met andere oogkwalen hebben helemaal geen cent last van hallucinaties van het Bonnet type. En mensen die een tijd lang zonder visuele en auditieve prikkels blijven gaan wel hallucineren, maar op een heel andere manier.
Dus waar komen die 'typische' beelden vandaan?
Vragen, vragen.....

Of mensen die lijden aan chronische slaapverlamming, die geplaagd worden door steeds terugkerende ervaringen die zo echt zijn dat er interactie mee mogelijk is. Louis Proud, een jonge lijder aan de kwaal, schreef er een opzienbarend boek over: 'Dark Intrusions' .

Nog zo'n typische aandoening is narcolepsie, dat veel méér is dan de ongemakkelijke neiging om op elk moment in slaap te vallen. Narcolepsie - lijders zien wat een ander niet ziet, soms.

Nog een laatste voorbeeld:
Mensen die psychotisch zijn, zien de werkelijkheid anders en horen vaak stemmen.
Psychiaters zeggen dan: dat zijn innerlijke stemmen, van jezelf, of van je ouders, en die zitten gewoon in je zieke hoofd, ook al beleef je ze alsof ze niet uit jezelf komen. En die hallucinaties...
Maar er zijn ook mensen zonder een psychiatrische achtergrond die wel eens stemmen horen: in hun hoofd, en toch van 'elders'.
En ook mensen zonder psychiatrisch probleem zien soms wel eens iets wat er in deze werkelijkheid niet is.
En niet alleen mediums, maar hele doodgewone dagelijkse mensen.

Het punt is: een 'verklaring' is vaak iets wat veel vragen oproept en er maar weinig beantwoordt.
Ergo: In het geval van verklaringen doen we er goed aan niet meteen 'o zit dat zo' te roepen, maar ons af te vragen wát er nou eigenlijk precies verklaard is.

Misschien, heel misschien moeten we het eigenlijk omdraaien.
Of net iets verder gaan dan de verklaringen die meestal zo vanzelfsprekend op ons bordje vallen.
Misschien moeten we durven denken, in de psychiatrie, de oogheelkunde en de neurologie, aan een andere mogelijke verklaring voor die merkwaardige symptomen waar we in feite geen enkele steekhoudende verklaring voor hebben. Zolang we nog zo weinig definitiefs weten over de werking en de functie van onze hersenen, is iedere speculatie geoorloofd.

Want het zou wel eens kunnen zijn dat er bij sommige mensen, met schizofrenie, met het syndroom van Bonnet, met temporaalkwab - epilepsie, door blikseminslag of een Bijna Dood Ervaring en met nog legio andere aandoeningen, een poort wordt geopend tussen deze werkelijkheid en een andere, waardoor die mensen dingen zien en horen die misschien wel echt bestaan.
Net als helderzienden, mediums, of mensen die een Bijna Dood Ervaring hebben.
Echt. Uit een andere dimensie.

1 opmerking:

elly zei

Goh Loes, ik wist niet dat diengen zien ook bij Macula degeneratie zou kunnen horen. Ik heb dat altijd los van elkaar gezien. Mijn moeder en haar zuster...
kan ik je wel wat vertellen.
Het is erfelijk hè. :-)