LUID EN DUIDELIJK

Koning Midas heeft ezelsoren, fluisterde het riet dat de dienaar geïmpregneerd had met zijn bekentenis.
Riet groeit langs het water, en water is een geluidsoverdrager. Hoe hard of zacht de dienaar ook gesproken heeft, het riet kon het horen - en doorgeven.
Geluid draagt ver, mits de goede middelen worden aangewend. De Romeinen waren een meester in het manipuleren van geluid in hun amphitheaters. Zonder microfoons waren de acteurs overal op de tribunes te verstaan. Acoustiek is een wetenschap die werd toegepast lang voor de wetten erachter waren ontdekt en beschreven.

Wie wel eens in NEMO in Amsterdam of het onvergelijkelijke Teylersmuseum in Haarlem is geweest herinnert zich vast wel de fluister schotels. Men gaat in het brandpunt van een concave reflecterende schotel staan, fluistert, en op 10 m afstand hoort een ander wat je zegt, omdat hij in precies zo'n concave schotel zijn oor te luisteren legt. De afstand doet er niet toe, het geluid is altijd hoorbaar.

David Brewster (1781-1868), een overall wetenschapper schrijft in zijn ' Letters on Natural Magic' uit 1842, brieven die hij richtte aan de novellist Sir Walter Scott (1771-1832), zegt: "een echo is altijd zwakker dan het oorspronkelijk geluid. Maar als het reflecterende oppervlak rond is, dan wordt het geluid geconcentreerd en sterker weergegeven dan het oorspronkelijk is uitgezonden." Hij geeft als voorbeeld een ronde muur een mijl verwijderd van de rivier, die op mooie heldere dagen het geluid van kabbelend water opvangt en weergeeft.
De schrijver noemt zulke 'whispering places' in St Paul's Cathedral en in de toren van Pisa. Dus wie daar in de zomer naartoe gaat: kijk uit wat je zegt.
Dat geldt ook voor de kathedraal van Girgenti op Sicilië, "waar het zachtste gefluister helder en duidelijk wordt gedragen over een afstand van 85 meter, van de westelijke deuren tot achter het altaar." Nou wil het geval dat daar ook precies de biechtstoelen zich bevinden. Wie graag meeluisterde begaf zich naar de andere kant van de geluidscorridor, en werd geheimen gewaar die niet voor zijn oren waren bestemd. De zaak kwam aan het licht toen iemand zijn eigen vrouw haar ontrouw hoorde bekennen. Toen besloot men de biechtstoelen te verplaatsen.
Aldus een marinier die de kathedraal in 1824 bezocht en kond deed van haar eigenaardigheden.


Verder lezend blijken er veel luisterwaardigheden te zijn die door David Brewster beschreven worden. Soms logisch en verklaarbaar, soms niet.
Veel dan die onverwachte geluidseffecten doen zich voor in de natuur. De 19de eeuwse geleerde speculeert over ondergrondse ruimten die geluiden versterken als een klankkast, zoals dat bijvoorbeeld in Solfaterra, bij Napels het geval is: als men een grote steen op een bepaalde plaats doet neerkomen, hoort men een diepe ondergrondse echo.
Op gezag van reizigers uit de 19de eeuw en eerder vertelt Brewster over een zandstenen rots in de buurt van Petra, Jordanië, waar mysterieuze geluiden door de Arabieren werden toegeschreven aan een ondergronds klooster, waar de monniken werden opgeroepen tot het gebed door op een metalen staaf te slaan. Een niet nader genoemde en gedateerde Griek had de berg open gezien en was afgedaald in het ondergrondse convent, waar hij prachtige tuinen vond en helder water. Als bewijs van zijn ontdekking bracht hij geconsacreerd brood mee.
Zo gaan feiten en legendes moeiteloos in elkaar over.

Geluid heeft meestal een oorzaak: het wordt door iets of iemand gemaakt. Maar op deze eigenaardige wereld zijn er ook geluiden waar generaties zich al het hoofd over hebben gebroken: waar komt het vandaan? Wat veroorzaakt het, en wat heeft het te betekenen?
Ook in onze tijd zijn er mysterieuze geluiden die vaak de publiciteit halen, zoals de 'Taos Hum', die door ongeveer 2% van de bevolking van Taos, New Mexico gehoord wordt als een diep constant geluid dat beter in huis dan buiten te horen is. Sommige mensen worden er gek van, maar de meesten horen niets.
Low frequency sound is gerapporteerd op veel meer plaatsen, en wat het veroorzaakt is vooralsnog een raadsel.
De holle aarde komt dan voorzichtig weer in beeld....

Nog even terug naar David Brewster, die het heeft het over heel precieze locaties op de wereld vanwaaruit men de eigen echo kan horen, terwijl een stap ernaast niets bijzonders oplevert.
Zo'n plek is er in de USA, de 'mystery spot' in het stadje Lake George, N.Y.
Daar is in Canada street een grote cirkel zichtbaar. Ga in het midden staan en het geluid van je eigen stem is oorverdovend, en echoot in het rond, maar is uitsluitend te horen binnen de cirkel. Daarbuiten sta je voor gek als een roepende in de woestijn.
Op YouTube kun je er filmpjes over bekijken en beluisteren .