DUBBEL

Deze week niet geschreven: we waren in Lourdes.
Een bijzonder oord, dat weet ik nu uit de eerste hand.
De zeeën van paraplus en de capuchons en regencapes zaten voor de meesten de beleving niet in de weg.
Je gaat tenslotte ook vanwege de baden en het water. Deze keer kwam het regelrecht uit de hemel.
Genezingen heb ik niet gezien. Wel oprechte vroomheid en diepe devotie.
Dat vind ik prachtig, ook al deel ik het niet.
Overal weesgegroetjes en onzevadertjes, in alle mogelijke talen, zelfs in de voor onze oren schwang schwong schwing klanken van het Koreaans of daaromtrent.
20.000 mensen die de ondergrondse kerk in luttele minuten vullen, dankzij de honderden vrijwilligers die de handgrepen van de rolstoelen uit iemands vingers rukken: invaliden opstellen in rijen van honderd. Orde moet er wezen. Wil je toevallig bij je partner blijven dan moet je zo agressief zijn als ik, en zo vastbesloten.
Maar dan heb je ook wat. Een mis met 100 heren. Vroeger was eentje met 3 al bijzonder. Een zee van rood gekazuifelde figuren. Duizenden mensen in de processie; het late licht over de Ave, Ave, Ave Maria omhooggestoken lichtjes. Diensten bij de grot waar ze in 1858 verscheen aan dat ongeletterde meidje Bernadette Soubirous, die nu als een heilige wordt vereerd. Dáár is ze geboren. Dáár heeft ze gelopen, dáár heeft ze gewoond. Dáár heeft ze een kruisje geslagen.
Daar gaan ze weer, de rijen riksha's met oudere en jongere gehandicapten, voortgetrokken door zwart rood witte vrijwilligers, veelal van de Orde van Malta. Tegen de heuvels opgetrokken, in slagorde opgesteld. Individualiteit komt er niet aan te pas, je bent gehandicapt of je bent het niet. Twee groepen door noodzaak aan elkaar gebonden met de lijm van geduld en Christelijke naastenliefde.

Maria, nu in gips zo'n 10 meter boven de menigte, zwijgt. Wat Bernadette werkelijk heeft gezien zullen we nooit weten.
De grot druipt van het water, water dat door de eerbiedige pelgrims met de rozenkrans wordt opgedept en aan de lippen wordt gebracht.
Anderen tappen het in grote hoeveelheden aan een van de tientallen kraantjes. Sommigen nemen jerricans vol mee naar huis, ze komen langs op de kofferband van het vliegveld; Baat het niet, schaden doet het zeker niet.
Zo ook met de kaarsen: duizenden worden er gebrand, en sommigen gaan snel uit vanwege de tocht in de metalen kaarsenverblijven.
Met de kaarsen stijgen de gebeden. Het leed wordt even verlicht door de hoop.
Maar sterker dan de werkzaamheid van water of kaarsen of gebed is de magie van de plek die voor velen zo werkelijk is dat ze ieder jaar terugstrompelen en de ongemakken van de reis verdragen. Het vertrouwde weerzien. Begroeten van Maria. Afscheid nemen van Maria, als het na een week weer voorbij is. Tot volgend jaar!
De aantrekkingskracht van de plek en de liefde voor de blauw-witte maagd zal hen als God wil het volgend jaar opnieuw leiden naar wat voor velen het brandpunt van dit aardse leven is: Lourdes.

Ik heb me als geboren protestant gevoeld als 'anthropoloog op Mars' , om met Temple Grandin te spreken.
Wat je als kind hebt meegekregen laat zich niet als een oude jas vervangen. Voor mij geen kruisteken en geen Ave Maria. Dat wil gewoon niet.
Ik kom niet los van de bijbelse Maria, het gewone joodse meisje in een simpel kleedje, de evangelische discipelen vissend in het meer van Galilea. Jezus in een eenvoudig gewaad zonder stralenkrans maar met een semitisch uiterlijk. Nergens blauwe ogen te bekennen.
De religieuze vieringen van Lourdes zijn een dubbel symbool: exoterisch kerkelijk machtsvertoon en esoterische volksdevotie hand in hand. De prelaat buigt zich over de zieke. De rondbuikige priester kietelt met zijn scapulier de schedel van de man in de rolstoel.
Misschien ligt het aan mij dat ik Jezus en Maria niet met kerkgewaden kan verbinden.
Misschien gaat het daar ook helemaal niet om.
Misschien gaat het alleen om wat iedere deelnemer aan het bedevaartsspel er in zijn hart aan overhoudt.