FAMILIEGESCHIEDENIS

In Lourdes heb ik, op zoek naar beeldjes voor mensen die er graag een wilden hebben, heel wat Maria's door m'n handen laten gaan. Hoewel ze allemaal de typische witte jurk en blauwe gordel hebben waaraan men de Lourdesmaria herkent, zijn de gezichten allemaal anders. Maar blauwe ogen, lichtbruine haren en een rozenkrans, daar valt niet aan te ontkomen.
Geen wonder dat veel katholieken denken dat Jezus en Maria tot hun geloof behoorden.

Voor mensen die nooit in levenden lijve door iemand gezien zijn, zijn Jezus en zijn moeder merkwaardig vaak geidentificeerd. Alles en iedereen die verschijnt, of lijkt te verschijnen op een ongewone plaats, een baard heeft en een enigszins wit voorkomen, kan voor Jezus doorgaan. Hetzelfde geldt voor Maria, behalve de baard natuurlijk.
Wat willen we toch graag weten hoe die mensen eruit hebben gezien.
De beelden kennen we allemaal, en de iconografie van heiligen bepaalt het beeld van onze fantasie.
Maar zouden we al die beelden naast elkaar leggen, dan lijken die jezussen, Maria's en heiligen absoluut niet op elkaar. Wel hebben ze één ding gemeen: Maria, Jozef en Jezus zien er niet joods uit. Terwijl dat nou toch het enige is wat zeker het geval is geweest. Wat is er mis met een semitisch uiterlijk? Langs welke vreemde wegen is de heilige familie ontdaan van zijn etnische kenmerken?
Antisemitisme is niet alleen zichtbaar in wat er is, maar zeker zozeer in wat er niet is.

Jezus en Maria stonden in een rijke traditie die met het Christendom niets van doen had, aangezien dat toen nog niet bestond. Paulus, de eerste theoloog, heeft het Christendom uitgevonden en verspreid en daarbij handig gebruik gemaakt van de heidense sentimenten. Zonder Paulus was het Christendom als een kleine joodse secte een roemloze dood gestorven. Ook Paulus was een Jood, net als Petrus en Johannes en de rest.
En ook zij zijn ontdaan van wat hun rechtens toekomt: hun eigen etnische afkomst.
Dat wat we zeggen lief te hebben wordt gemangeld en gevormd naar onze eigen wensen.
En daarmee is ons historisch besef afgegleden tot het niveau van mollige cherubijntjes en schattige blonde krulletjes.
Reddeloos.
Jezus, en de traditie waar hij uit voortkwam en waar hij zijn leringen aan te danken had, zijn ons, innerlijk en uiterlijk, ontgaan.