PSYCHOMETERS

Mensen die naar 'Het Zesde Zintuig' kijken kunnen zich ergeren, verbazen of verheugen, al naar gelang de 'mediums' presteren. Maar hoewel ook in werkelijkheid de politie veel vaker gebruik maakt van psychisch begaafden dan officieel wordt toegegeven, zijn er nou eenmaal ook andere methoden nodig om criminaliteit te lijf te gaan.
Om in de hoofden van mensen te kijken zijn in de loop van de tijd bijzondere instrumenten ontworpen.
Voor politie en justitie is het altijd een aantrekkelijke gedachte geweest om de leugen te kunnen detecteren op een mechanische manier. Vanuit die behoefte ontstond de huidige 'polygraaf' , populairder de 'leugendetector' genoemd. Hier een paar interessante voorlopers....

In Het Toekomstig Leven van Jan 1910 vinden we dit bericht:

"Onder den titel "Wee dengenen, die liegt" vermeldt het nieuwe occultistische tijdschrift 'Prana' (nee, niet die uit Nederland) de laatste vinding op het gebied van gedachten-lezen. Volgens dat bericht is de 'electrische psychometer' vervaardigd door de bekende psychologen Dr. Peterson te New York en Dr. Jung (!) van de hoogeschool te Zürich.
Het instrument bestaat uit een galvanometer en een toestel, waardoor de verschillende gewaarwordingen, die door aandoeningen der ziel in het lichaam teweeg worden gebracht, geregistreerd worden. De mensch, met wien de experimenten worden beproefd, legt de eene hand op een zinken- en de andere op een koolplaat. Daardoor wordt een electrische stroom opgewekt, die op een vernuftige wijze zichtbaar gemaakt kan worden."

Dan volgt een lange technische verhandeling die ik de lezer zal besparen. Het instrument werkte met associaties, zoals ook veel gewone mondelingen of schriftelijke testen werken, alleen werden hier de emoties electrisch gemeten, met een ingewikkelde overbrenging van een galvanometer naar spiegels en een vlam waarvan de hoogte dan weer aangaf hoe ver de ondervraagde naast de werkelijkheid zat. Mooi, maar onpraktisch.

Al in 1885 experimenteerde de Italiaans joodse criminoloog en spiritist Cesare Lombroso (1835-1909) als eerste met een bloeddrukmeter ten behoeve van de politie. Lombroso, oorspronkelijk een keiharde tegenstander van het spiritisme, werd tegen het eind van zijn leven een voorstander en propegandist, en zijn boek "After Death - What?" is nog steeds een interessant document van zijn onderzoek met onder andere het beroemde medium Eusapia Paladino.
Een tijdgenoot schreef bij zijn dood over hem: "Lombroso, de meester van het materialisme, is als spiritist gestorven. Van de eene dwaling verviel hij in de andere. "
Maar als het om het oplossen van misdaden ging, vertrouwde Lombroso toch liever op wetenschap dan op mediums.
Uit Lombroso's eerste experimenten kwamen andere apparaten voort in de eerste decennia van de 20ste eeuw.
Maar niet alleen aan criminelen werd gedacht: het idee dat gedachten krachten zijn die eventueel, ooit, 'gelezen' zouden kunnen worden heeft uitvinders aan het werk gezet. Tenslotte, als een leugendetector tot op zekere hoogte in iemands hoofd kan kijken, hoe mooi zou het dan niet zijn als complete gedachtengangen zouden kunnen worden gevolgd.
Het is maar hoe je't bekijkt, natuurlijk.

In 'The Electrical Experimenter Magazine' van Mei 1919 vinden we deze beschrijving: De gedachtenrecorder is een instrument dat gedachten onmiddellijk vastlegt, door middel van electriciteit, op een band.
De illustratie laat zien hoe het kantoor van de toekomst eruit zal zien, als deze vinding verder wordt geperfectioneerd. Door op een knop te drukken wordt de band gestart en automatisch gestopt zodat gewenste gedachten worden geregistreerd.
Tja, dat is het 'm nou net. Gewenste gedachten.
Laat de rest maar zitten, denk ik dan. Al die ruis, en die zorgen, en die kritiek en die boosheid en die ongewenste opwellingen die we nu zo heerlijk binnenshoofds kunnen houden, stel je voor dat dat allemaal op de band zou komen. De ontslagen en de relatieproblemen zouden sky-high stijgen, en het is al zo'n puinhoop.
Maar dat het idee van de gedachtenrecorder in 1919 serieus werd genomen blijkt ook uit de reacties van wetenschappers, waaronder uitvinder en genie Nikola Tesla.
Hij schrijft: "Er is een mogelijkheid dat we er uiteindelijk in zullen slagen niet alleen gedachten te lezen maar ook ieder mentaal beeld waarheidsgetrouw te reproduceren. Dat kan worden gedaan door een analyse van de retina die impressies naar de zenuwen stuurt en daardoor ook in staat is, in mijn opinie om een indicator te zijn voor het mentale proces in de hersenen. Met voldoende fijne instrumenten zou het mogelijk moeten zijn het beeld dat de retina ontvangt vast te leggen en naar een scherm te sturen waarop gedachten geprojecteerd, en naar believen afgespeeld kunnen worden.
Wat jammer dat Tesla zijn theorie nooit verder heeft uitgewerkt. Of misschien ook niet zo jammer, want zolang we nog niet over perfecte en willekeurige telepathische vermogens beschikken kunnen we onze gedachten lekker voor onszelf houden, en dat is wel zo goed.