VERTIKAAL

Ken Webster schreef in 1989 een opmerkelijk boek: The Vertical Plane.
Ik lees wat af, maar dit boek hoort tot mijn absolute favorieten.
Waarom? Omdat het een doordenker is op het gebied van tijd, dood en nog zo wat behoorlijk veelzijdige concepten. En denken is nooit weg, naar mijn niet zo bescheiden mening.
Verder is het ook een gek boek, dat door de meeste mensen als een bizarre fantasie zal worden beschouwd.
Maar dat is het niet. Webster beschrijft zijn eigen ervaring.
Die ging zo.
Op een morgen ontdekt Ken op zijn simpele computertje - in een tijd toen computer files nog overzichtelijk en schaars waren en lang voor spam en internet ons allen in een nieuwe tijd binnenzogen - een bestand dat hij er niet op had gezet.
Het bevat een onbegrijpelijke tekst in oud-Engels.
Ik vergat te vertellen dat Ken Webster in Engeland woont, in het landschap van de Cheshire Cat, in Dodleston aan de river Dee, nabij Wales.

Vanaf het moment van dat eerste bericht groeit er een onvoorstelbare briefwisseling tussen Ken Webster en een man uit de 16de eeuw, Tomas Harden. Tomas heeft in hetzelfde huis gewoond waar Ken en zijn vriendin Debbie wonen.
Sterker nog, hij woont er nog steeds, en het kost dan ook heel wat moeite om Tomas ervan te overtuigen dat het bij sommige mensen intussen de 20ste eeuw is geworden.
Hoe Tomas - die zich aanvankelijk Lukas noemt - op de computer van Ken terecht komt blijft een beetje vaag, maar Lukas zegt dat er in zijn huis 'iets' is opgedoken waarop hij boodschappen kan schrijven, die vervolgens naar de 20ste eeuw worden gestuurd, blijkbaar. In een later stadium laat Tomas ook geschreven boodschappen op de tegelvloer achter.
Het Engels van die dagen is lastig, en Ken haalt er Peter, een vriend bij om Lukas boodschappen te interpreteren, en studeert zelf wat bij. Tomas heeft interessante details te melden over het huis waar ze samen - nou ja - in wonen, en Ken brengt Tomas voorzichtig op de hoogte van wat er sinds 1550 allemaal is veranderd. Dat heeft gevolgen voor Tomas die in een primitieve tijd leeft, waarin wetenschap en magie hand in hand gaan.
De betrokkenheid tussen beide mannen groeit, en daarmee ook de verantwoordelijkheid als de Inquisitie Tomas op de brandstapel wil gooien vanwege hekserij. Op de nipper wordt dat gevaar afgewend.
Debbie, de vriendin van Ken, heeft een meer direct contact met Tomas via dromen, en zij schijnt zo nu en dan verplaatst te worden naar de 16de eeuw, waar ze Tomas ontmoet in het huis zoals het er in die tijd uitzag.
Van dat bouwsel is alleen nog de stoep over.

Later in het verhaal komen er boodschappen door die een typische 'trickster' inhoud hebben, maar misschien ook een verklaring bieden. 'Iemand' gaat zich met de zaak bemoeien, in slechtgespeld Engels, en die noemt - of nummert - zich 2109. Uit de boodschappen blijkt min of meer dat het hier om een experiment gaat waarbij verleden, heden en toekomst betrokken zijn.
Het afscheid komt een keer, als Tomas' middeleeuwse omstandigheden hem teveel onder druk zetten. De inquisitie laat hem niet met rust. Een pijnlijk moment, voor beide partijen. Vriendschap kent geen tijd.

Ken Webster houdt van het hele gebeuren een uitvoerig dagboek bij.
Het boek is voorzien van commentaren op de parapsychologische aspecten van het verhaal. Verschillende mogelijke verklaringen worden besproken. In een appendix wordt verder op de authenticiteit van Tomas' taalgebruik ingegaan.
Tomas, aan de onderkant van 'The Vertical Plane' heeft ook alles wat hij beleefde met zijn 'true fellow and sweet maid' opgeschreven, en misschien wordt dat boek ooit nog gevonden.