EXORCISME NU

Wie denkt bij dat woord niet aan de Hollywood films, waarbij een gruwelijke demon bezit heeft genomen van een onschuldig kind, en man en macht in priesterlijk gewaad dat wezen staat uit te drijven. 'The Exorcist' was destijds een hit, maar het thema is vaker gebruikt, soms gebaseerd op echte gebeurtenissen.
Geen prettig onderwerp. De meesten van ons zullen er niet gek op zijn, zeker niet in het echt.

In de hoogtijdagen van het spiritisme, meer dan een eeuw geleden, klaagden medici steen en been dat ze door dat 'vervloekte' spiritisme steeds meer patienten zagen die er gek van geworden waren.
Onderzoek toonde toen al aan dat dat onzin was; een stok om een hond te slaan. Van een séance verliest men zijn verstand niet, tenzij men daar toch al niet veel van had.
Toch blijkt ook in deze tijd, júist in deze tijd, dat dabberen met occulte zaken zonder te weten waar je mee bezig bent zeker niet ongevaarlijk is.
Het Ouija bord wordt door velen gezien als een spannend speeltje. Ook het 'glaasje draaien' wordt op grote schaal beoefend door tieners die absoluut geen idee hebben wat ze doen, tot ze er misschien op een akelige manier achter komen. Flirten met het Kwaad kan kwaad.
Maar niet alleen jongeren lopen gevaar, ook volwassenen die zich zonder spirituele bescherming overgeven aan de macht van 'wie er ook maar doorkomt', lopen ernstig risico.
Misschien heeft Harmonia hier wel een mooie taak die nodig opgepakt zou moeten worden: voorlichting.

Bezetenheid en Exorcisme, twee begrippen die hand in hand gaan en veel oproepen. Uit het Nieuwe Testament kennen de bijbelvasten onder ons de teksten waarin Jezus 'duivelen uitdrijft' met ijzeren gezag.
Kon hij doen. Voor ons ligt het iets gecompliceerder.
Die teksten zijn wel de basis voor de eeuwenoude praktijk van de katholieke en andere kerken om 'in naam van Jezus' exorcisme te bedrijven. Alleen gebeurde dat in de 20ste eeuw meestal wat onzichtbaar. Alleen in de Oosters orthodoxe Christendom is exorcisme deel van het pakket. De andere richtingen moesten het hebben van mond op mond reclame, want de weerstand vanuit meer 'verlichte' hoek was, en is aanzienlijk.
Maar met het van de tafel vegen van de frisse wind na Vaticanum II en de terugkeer naar het hele orthodoxe pakket van recente pausen kwam ook exorcisme weer in beeld.
Waarschijnlijk hebt u wel eens een berichtje gelezen over priesters die opgeleid worden tot exorcist.
Daar is in de afgelopen jaren wel wat over te doen geweest, in de zin van: gaan we terug naar de Middeleeuwen?

Omdat ik meer wilde weten over hoe het nou werkelijk staat met die trend, las ik een pas verschenen boek: The Rite (de rite) - de vorming van een moderne exorcist, van Matt Baglio.

Baglio is een italiaans/amerikaanse journalist die een Amerikaanse priester van middelbare leeftijd, pater Gary, volgt tijdens zijn opleiding aan het Vaticaan.
Pater Gary is ook maar gestuurd door zijn bisschop, en hij heeft geen idee wat hem te wachten staat. Net zomin als de bisschop. Exorcisme is iets wat maar door een stuk of 15 priesters in Amerika wordt gedaan, en dan nog meestal uit de losse hand. De cursussen die het Vaticaan organiseert willen daar wereldwijd verandering in brengen. Maar Pater Gary spreekt geen woord Italiaans, en dat bemoeilijkt zijn begrip. Pas na verloop van tijd komt er een vertaler.
Het meest indrukwekkend voor Pater Gary is zijn stage bij een ervaren exorcist Pater Carmine, die elke avond een wachtkamer vol met mensen behandelt, de meesten met klachten waarvan men zich kan afvragen of de oorzaak demonisch is, maar een enkele keer is er werkelijk iets aan de hand.
Pater Carmine gaat niet onbezonnen te werk door meteen in bezetenheid te geloven. Met een kundig en ervaren oog onderscheidt hij tussen aandacht trekken, psychiatrische beelden en problemen waar hij als exorcist iets aan kan doen.
Opmerkelijk is daarbij dat de rite zelden in één keer helpt. In sommige gevallen zijn er jaren voor nodig. De kwaaie geest kan soms een tijdje verdwijnen en dan ineens weer opspelen. De trucendoos van het Kwaad is onuitputtelijk, en ook het geduld van de exorcist.
Soms maakt Pater Gary taferelen mee die doen denken aan 'The Exorcist' , compleet met voorwerpen die iemand uitspuugt (die gematerialiseerd worden in iemands mond), en de karakteristieke griezelige onderaardse stem. Ga nooit in dialoog met de demon, waarschuwt pater Carmine, wat hij ook zegt om je te provoceren. Het gaat niet om jou; je bent een kanaal van het Hogere.
Horen we dat ook niet van healers?

Pater Gary - geschokt maar met de kracht van zijn opdracht - is terug naar Amerika, waar hij maar moet zien hoe hij zijn nieuw verworven kennis in praktijk kan brengen, en vooral hoe hij het aannemelijk maakt naar sceptische collega's. Want ook priesters verklaren het Kwaad vaak weg met psychologie, of ze weten er geen raad mee en gaan het liefst uit de weg.

Of we bij kwaaie overschaduwing of regelrechte bezetenheid altijd aan demonen moeten denken is de vraag, een vraag die in het boek nauwelijks aan de orde komt. Ook kwaaie geesten van mensen die zijn 'blijven hangen', kunnen aardig wat schade aanrichten en de boel voor de gek houden.

Wat mij zelf het meest trof in 'The Rite' is de menselijke kant van deze priester-exorcisten die alleen hun geloof hebben en vaak machteloos staan om mensen te helpen die door anderen, of door zichzelf in de problemen zijn gekomen.
Ze hebben niets dan hun geloof, gebeden, het Evangelie, wijwater en een kruis. Net als in elke therapie moet de patient meewerken. Maar in dit geval is het ook God die toestemming moet geven voor een geslaagde uitdrijving. Uiteindelijk zijn demonen onderhorig. God is de baas. Een mooie gedachte.....

Ik ben niet katholiek en zelfs niet christelijk, maar ik ben na het lezen van dit boek beslist anders tegen de sacramenten aan gaan kijken.
Wat mij trof was het idee van het 'hele pakket' van het geloof. Kwaad is in onze wereld maar al te werkelijk en we hebben er allemaal mee te maken. Voor mensen die Jezus als 'Alpha en Omega' beleven is niet alleen de opwekking van Lazarus waarheid maar ook het uitdrijven van het Kwaad, in de meest letterlijke zin.
Wijwater, je zult het niet geloven, werkt. Een kruis werkt. Het slachtoffer (of liever: datgene wat hem in z'n greep houdt) reageert op beide, ongezien, en niet op gewoon water of een asbak die hem aanraakt.

Ik weet niet hoe het met u is, maar dat geeft mij te denken.

Naschrift: intussen ben ik er achter dat er van het boek een film is gemaakt, met Anthony Hopkins in de rol van Pater Gary. Verwacht in januari 2011. Nu al een aanrader.