zaterdag 26 maart 2011

DE KUNST VAN ANDREW CLEMENS

Sommige mensen weten hun kunstvorm tot hoogten te brengen die voor anderen de Mt Everest lijken.
Dat is des te bijzonderder als zoiemand zijn techniek zelf heeft bedacht en het niet heeft geleerd vanuit een traditie.
Zo'n begaafd kunstenaar was de Amerikaan Andrew Clemens (1857-1894)
Andrew werd geboren in Dubuque, Iowa, en bracht het grootste deel van zijn leven door in het nabijgelegen McGregor.
Op zijn 5de jaar werd hij doof ten gevolge van encephalitis, en zijn ouders stuurden hem naar een doveninstituut toen hij 13 was. Na enkele jaren verliet hij het instituut en begon hij te experimenteren met zandkunst.
Niet ver van McGregor bevindt zich een natuurgebied 'Pictured Rocks' waar een bijzonder palet aan zandsteenkleuren te vinden is, zelfs groene en blauwe zanden vond hij in de rotsen.
Clemens wist precies de goede plekken te vinden. Clemens' kunst is uitsluitend gemaakt met natuurlijk zand. Als hij thuiskwam met een nieuwe oogst werd alle zorgvuldig opgeborgen, kleur bij kleur. Andrew hield van dit stuk natuur, en steeds was hij op zoek naar nieuwe tinten om zijn kunst nog subtieler te kunnen maken.
Gaandeweg ontwikkelde hij zijn eigen techniek en hij maakte zijn eigen gereedschap. Lijm gebruikte hij nooit, in tegenstelling tot de professionele zandflessen makers in toeristische oorden. Hij bracht korrel voor korrel de zanden aan in ingewikkelde en subtiele patronen, en vulde dan de fles op met zand, zodat de patronen niet weg konden zakken.
Hoeveel uren zal hij geëxperimenteerd hebben voor hij tevreden was over het resultaat?

Vaak maakte Clemens zijn flessen in opdracht. Daar verdiende hij dan 50 ct of een paar dollar mee.
Tegenwoordig worden de flessen die er nog over zijn geveild voor duizenden dollars. Zijn bekendste werk is een fles met George Washington te paard.
Er werd een artikel aan hem gewijd in de North Iowa Times door een lyrische redacteur die als een van de weinigen inzag hoe uniek Clemens was als kunstenaar en uitvinder van een toen onbekende techniek.
Heel bewerkelijke flessen kostten Clemens soms een jaar om te maken.
Tijdens zijn leven kreeg Clemens bescheiden aandacht voor zijn werk, maar de waarde werd daardoor niet groter. Eenmaal exposeerde hij in een museum in Chicago, maar toen hij in 1893 een uitnodiging kreeg voor een groot evenement, weigerde hij, omdat hij zichzelf niet goed genoeg vond voor de eer. Misschien was het ook zijn doofheid die hem weerhield zich onder mensen te begeven.
In latere jaren deed Clemens niets anders meer dan werken aan zijn zandflessen, en het raam van zijn werkkamer was vaak verduisterd door nieuwsgierigen die van buiten keken hoe hij metaculeus zijn zandkorrels aanbracht...
Hoeveel flessen Andrew in zijn korte leven maakte is niet bekend, maar waarschijnlijk waren het er honderden. Slechts enkele tientallen hebben het overleefd.

Andrew Clemens, een unieke kunstenaar, stierf in 1894, waarschijnlijk aan tuberculose. In 1904 werd een fles van hem verkocht voor $ 10.500. Hij had het moeten weten.

Geen opmerkingen: